Opa trouwt de buurvrouw na oma’s overlijden: nu wil hij niets meer met ons te maken hebben

‘Waarom neem je je telefoon niet op, opa?’ Mijn stem trilt terwijl ik voor de derde keer zijn voicemail inspreek. Het is alsof mijn woorden in het niets verdwijnen, net als de man die ooit mijn held was. Opa Jan, altijd zo aanwezig, zo warm, zo streng soms ook – nu is hij onbereikbaar. Sinds oma overleed, is alles anders. En sinds hij met buurvrouw Els is getrouwd, lijkt hij ons compleet te zijn vergeten.

Ik herinner me nog goed hoe we vroeger met z’n allen op zondagmiddag bij opa en oma in Amersfoort aan tafel zaten. Oma’s appeltaart, opa’s verhalen over zijn jeugd in Utrecht, het gekibbel tussen mijn ouders en oom Peter over wie de beste haringkraam kende. Het was niet altijd harmonieus, maar het was familie. En familie, dat was alles voor opa.

Toen oma plotseling overleed aan een hartaanval, viel er een stilte over ons huis die ik nooit eerder had gevoeld. Opa was gebroken. Ik vond hem vaak starend uit het raam, zijn handen trillend om een kop koffie. ‘Het leven is leeg zonder haar,’ zei hij eens zachtjes tegen mij. Ik wist niet wat ik moest zeggen. Wat zeg je tegen iemand die zijn andere helft kwijt is?

De eerste maanden na haar dood probeerden we er voor hem te zijn. Mijn moeder kookte voor hem, oom Peter nam hem mee naar de markt, ik ging elke vrijdagmiddag langs met mijn dochtertje Noor. Maar langzaam veranderde er iets. Opa werd afstandelijker, kortaf zelfs. Hij sloot zich op in zichzelf en liet ons steeds minder toe.

Totdat buurvrouw Els steeds vaker opdook. Eerst dacht ik dat het goed voor hem was – iemand die hem gezelschap hield, die hem uit zijn isolement haalde. Maar al snel merkte ik dat ze meer was dan alleen een vriendin. Ze lachte te hard om zijn grapjes, legde haar hand op zijn arm als ze samen in de tuin stonden. Mijn moeder fronste haar wenkbrauwen, maar zei niets.

Toen kwam het telefoontje van opa: ‘Ik heb nieuws,’ klonk zijn stem onwennig. ‘Els en ik gaan trouwen.’

Het was alsof de grond onder mijn voeten wegzakte. Mijn moeder barstte in tranen uit. ‘Hoe kun je dat nou doen? Zo snel na mama?’ riep ze door de telefoon. Opa bleef stil. ‘Ik ben eenzaam,’ zei hij uiteindelijk zacht.

De bruiloft was klein en sober. Wij waren uitgenodigd, maar het voelde ongemakkelijk. Els droeg een lichtblauwe jurk en keek triomfantelijk om zich heen. Opa leek nerveus, maar ook opgelucht. Tijdens de ceremonie fluisterde hij tegen mij: ‘Ik wil niet meer alleen zijn.’

Na de bruiloft veranderde alles definitief. Opa nam steeds minder contact op. Mijn moeder belde hem dagelijks, maar kreeg steeds vaker Els aan de lijn: ‘Jan slaapt,’ of ‘Jan is even weg.’ Mijn dochter Noor vroeg steeds: ‘Wanneer gaan we weer naar opa?’ Maar ik wist het antwoord niet meer.

Op een dag stond ik voor hun deur met een bos bloemen. Els deed open en keek me strak aan. ‘Jan heeft rust nodig,’ zei ze kortaf. Ik mocht niet binnenkomen. Ik hoorde opa’s stem ergens achterin het huis, maar hij kwam niet naar voren.

De weken werden maanden. Opa belde niet meer terug, stuurde geen kaartjes voor verjaardagen, zelfs met kerst bleef het stil. Mijn moeder huilde vaak in stilte; oom Peter werd boos en riep dat Els alles had afgepakt wat van ons was.

We probeerden contact te zoeken via vrienden, via de huisarts zelfs – maar niemand kreeg echt contact met opa. Het leek alsof hij ons had uitgewist uit zijn leven.

Op een dag vond ik een oude foto van ons gezin op het strand van Scheveningen. Opa met zijn armen om oma heen, wij kinderen lachend in het zand. Ik voelde een steek van verdriet én woede. Hoe kon hij ons zo makkelijk loslaten? Was Els echt zoveel belangrijker dan wij? Of was dit zijn manier om met het verlies van oma om te gaan?

Mijn moeder schreef hem een lange brief waarin ze haar verdriet uitsprak en vroeg om uitleg. Er kwam geen antwoord.

Soms droom ik dat opa ineens weer belt en zegt: ‘Kom je langs voor koffie?’ Maar elke keer als ik wakker word, blijft er alleen die leegte achter.

Ik weet niet of we ooit nog contact zullen krijgen met opa. Misschien heeft hij gekozen voor rust, voor vergetelheid – of misschien is hij gewoon te bang om opnieuw pijn te voelen.

Wat zou jij doen als je vader of opa je ineens buitensluit? Is liefde na verlies egoïstisch – of juist menselijk? Misschien is er geen goed antwoord.