De Dag Dat Ik Nee Zei: Een Onverwachte Ommekeer in de Burenrelatie

‘Je kunt toch vanmiddag weer even op Noor passen, hè? Ik moet echt naar die afspraak, en je weet hoe lastig het is om oppas te vinden op zo’n korte termijn.’

De stem van mijn buurvrouw, Marieke, klinkt door de dunne muur van onze tussenwoning in Utrecht. Ze staat al in de deuropening, haar jas half aan, Noor aan haar hand. Ik voel mijn maag samenknijpen. Het is niet de eerste keer deze week. Sterker nog, het is de vierde keer in acht dagen dat ze me vraagt om op te passen. Mijn eigen agenda is een chaos; mijn werk als freelance tekstschrijver stapelt zich op, en mijn moeder belt steeds vaker omdat ze zich eenzaam voelt sinds papa vorig jaar overleed.

‘Marieke…’ begin ik aarzelend, maar ze onderbreekt me meteen.
‘Echt, het is maar voor twee uurtjes. Noor is zo lief bij jou. En je weet hoe dankbaar ik ben.’

Dankbaar? Wanneer heeft ze me voor het laatst echt bedankt? Ik kan het me niet herinneren. In het begin voelde het fijn om te helpen. We waren allebei nieuw in de straat, en onze vriendschap groeide snel. We dronken koffie, deelden verhalen over onze jeugd in Brabant en lachten om de gekke gewoontes van onze andere buren. Maar sinds haar man vorig jaar vertrok – ‘voor zichzelf gekozen’, zoals ze het noemt – lijkt ze te verwachten dat ik altijd klaarsta.

Ik kijk naar Noor, die met haar knuffelbeer tegen mijn been leunt. Ze is een schatje, maar ik voel hoe mijn ademhaling sneller gaat. Mijn hoofd bonkt. Mijn laptop ligt open op tafel; een deadline nadert. Mijn moeder appt: ‘Kom je vanavond eten?’

‘Marieke, ik…’

Ze zucht. ‘Alsjeblieft, Eva. Je weet hoe zwaar het is alleen.’

Daar is het weer: schuldgevoel. Alsof ik haar in de steek laat als ik nee zeg. Maar wanneer denkt iemand eens aan mij?

‘Nee,’ zeg ik plotseling. Mijn stem klinkt vreemd hard in mijn eigen oren. ‘Het spijt me, maar vandaag kan ik niet.’

Marieke’s gezicht verstijft. Noor kijkt verbaasd op. Er valt een ongemakkelijke stilte.

‘Oh,’ zegt Marieke uiteindelijk. ‘Nou ja… dan moet ik wel iets anders regelen.’ Haar stem trilt lichtjes.

Ze draait zich om en loopt weg, Noor achter zich aan slepend. De deur valt dicht met een klap die door merg en been gaat.

Ik blijf achter in de gang, trillend van adrenaline en schuldgevoel. Heb ik het verpest? Ben ik nu een slechte vriendin? Of heb ik eindelijk mijn grens getrokken?

Die middag werk ik nauwelijks. Mijn gedachten dwalen steeds af naar Marieke en Noor. Ik zie ze voor me: Marieke die gestrest door haar telefoon scrolt op zoek naar een andere oppas, Noor die misschien niet begrijpt waarom ze ineens niet meer bij mij mag spelen.

’s Avonds bel ik mijn moeder. ‘Mam, heb jij je ooit schuldig gevoeld als je nee zei?’

Ze lacht zachtjes aan de andere kant van de lijn. ‘Lieve schat, natuurlijk. Maar soms moet je voor jezelf kiezen. Anders raak je jezelf kwijt.’

Ik zucht diep en vertel haar alles: hoe Marieke steeds vaker vraagt, hoe ik me steeds meer gebruikt voel, hoe bang ik ben dat onze vriendschap kapotgaat.

‘Misschien moet je met haar praten,’ zegt mijn moeder voorzichtig.

De volgende dag zie ik Marieke bij de brievenbus. Ze kijkt weg als ze me ziet.

‘Marieke, kunnen we even praten?’ vraag ik zachtjes.

Ze knikt stijfjes en we lopen samen naar mijn keuken. Noor is bij haar oma vandaag, vertelt ze zonder me aan te kijken.

‘Het spijt me van gisteren,’ begin ik. ‘Maar het werd me gewoon te veel.’

Ze haalt haar schouders op. ‘Ik snap het wel. Maar jij hebt tenminste iemand die je helpt. Mijn moeder woont in Groningen en mijn ex laat niks van zich horen.’

‘Dat begrijp ik,’ zeg ik zachtjes. ‘Maar soms voelt het alsof je ervan uitgaat dat ik altijd maar beschikbaar ben. Ik heb ook mijn eigen leven, mijn werk… en mijn moeder heeft me ook nodig.’

Marieke’s ogen vullen zich met tranen. ‘Ik weet het gewoon niet meer, Eva. Alles is zo moeilijk sinds Bas weg is.’

Ik voel medelijden, maar ook opluchting dat we eindelijk eerlijk zijn.

‘Misschien kunnen we samen kijken naar andere oplossingen,’ stel ik voor. ‘Misschien een oppas uit de buurt? Of kunnen we afspreken dat je het ruim van tevoren vraagt?’

Ze knikt langzaam. ‘Ja… misschien is dat beter.’

We drinken zwijgend thee. Het voelt ongemakkelijk, maar ook als een nieuw begin.

De dagen erna blijft het stil vanuit Marieke’s huis. Geen verzoeken meer om op te passen, geen appjes met smeekbedes. Ik voel me schuldig én opgelucht tegelijk.

Op een avond hoor ik gestommel bij haar voordeur. Ik kijk door het raam en zie Marieke worstelen met twee boodschappentassen en een huilende Noor.

Mijn hart breekt even, maar ik blijf zitten waar ik zit. Dit keer wacht ik tot zij iets vraagt.

Een week later belt ze aan met een doosje bonbons.
‘Voor jou,’ zegt ze verlegen. ‘Omdat je toch altijd zo lief bent geweest.’

Ik glimlach en nodig haar binnen uit voor koffie.

We praten over alles behalve oppassen: over onze jeugd, over dromen die we hadden voordat het leven ingewikkeld werd.

Langzaam groeit er iets nieuws tussen ons: respect voor elkaars grenzen.

’s Nachts lig ik wakker en vraag me af: Waarom voelde het zo onmogelijk om gewoon nee te zeggen? En hoeveel vrouwen zoals ik durven hun grens niet aan te geven uit angst voor conflict?

Heb jij ooit in zo’n situatie gezeten? Wat zou jij doen als je vriendschap op het spel staat door jouw grenzen?