De Onzichtbare Huisvrouw: Een Gebroken Verjaardag

‘Anna, waar zijn de bitterballen?’ De stem van mijn schoonmoeder, Gerda, sneed door de woonkamer als een mes. Ik stond in de keuken, mijn handen trillend boven een schaal met kaasblokjes. Buiten hoorde ik het gelach van Mark en zijn broer, terwijl hun kinderen door de tuin renden. Het was weer zover: Marks verjaardag. Elk jaar hetzelfde toneelstuk, waarin ik de onzichtbare regisseur was die alles draaiende hield, maar nooit zelf op het podium mocht staan.

‘Ze komen eraan, Gerda,’ riep ik terug, terwijl ik probeerde mijn tranen weg te slikken. Mijn dochtertje Sophie kwam binnen gerend. ‘Mama, mag ik nog een stukje taart?’ Haar grote blauwe ogen keken me hoopvol aan. Ik knikte en aaide haar over haar haar. ‘Natuurlijk, lieverd.’

Dit jaar had ik mezelf beloofd dat het anders zou zijn. Geen eindeloze voorbereidingen, geen stress om alles perfect te maken voor Marks familie. Ik had Mark gevraagd of we het klein konden houden. ‘Misschien alleen met ons gezin?’ had ik voorzichtig voorgesteld tijdens het ontbijt, weken geleden.

Hij had zijn krant neergelegd en me aangekeken alsof ik gek was geworden. ‘Anna, dat kun je toch niet maken? Mijn moeder kijkt er het hele jaar naar uit. En mijn zus komt speciaal uit Groningen.’

‘Maar Mark, ik ben zo moe…’

‘Iedereen is moe, Anna. Het is één dag per jaar.’

En dus stond ik daar weer, in de keuken, met het gevoel dat mijn wensen er niet toe deden. De deurbel ging opnieuw. Mijn zwager Bas kwam binnen met zijn vrouw Linda en hun drie kinderen. Linda gaf me een vluchtige knuffel. ‘Wat zie je er moe uit, Anna! Druk gehad zeker?’

Ik glimlachte flauwtjes. ‘Ja, het is altijd veel werk.’

‘Ach joh,’ lachte ze, ‘je doet het altijd zo goed! Niemand kan zo’n feestje organiseren als jij.’

Niemand zag hoe mijn handen trilden toen ik de schaal met bitterballen in de oven schoof. Niemand hoorde hoe mijn hart bonkte van frustratie en verdriet.

Tijdens het eten zat ik aan het uiteinde van de tafel, terwijl de rest lachte om oude verhalen. Mark vertelde een anekdote over onze vakantie in Zeeland, maar vergat te noemen dat ik alles had geregeld: het huisje geboekt, de koffers gepakt, zelfs de route uitgezocht.

‘Anna, wil je nog wat wijn inschenken?’ vroeg Gerda zonder me aan te kijken.

Ik stond op en voelde hoe mijn maag zich samenkneep. Ik schonk wijn in voor iedereen behalve mezelf. Toen ik weer ging zitten, keek Sophie me bezorgd aan. ‘Gaat het wel, mama?’ fluisterde ze.

Ik knikte en kneep zachtjes in haar hand.

Na het eten begon iedereen zich te verspreiden. De mannen gingen naar buiten om te roken, de kinderen speelden op zolder en de vrouwen bleven in de keuken hangen.

‘Je moet Mark echt wat meer ruimte geven,’ zei Linda plotseling terwijl ze haar kopje koffie neerzette. ‘Hij werkt zo hard.’

Ik voelde hoe mijn wangen rood werden. ‘Ik probeer alleen maar…’

‘Je weet toch hoe hij is,’ viel Gerda me bij. ‘Hij houdt van gezelligheid. Dat heb jij nooit echt begrepen.’

De woorden staken dieper dan ik wilde toegeven. Ik wilde schreeuwen dat ik alles deed voor hun zoon, dat ik mezelf al jaren wegcijferde voor hun verwachtingen.

Die avond, toen iedereen eindelijk weg was en Mark op de bank plofte met zijn telefoon, barstte ik in tranen uit in de keuken.

Mark kwam binnen en keek verbaasd. ‘Wat is er nou weer?’

‘Ik kan dit niet meer,’ snikte ik. ‘Ik voel me onzichtbaar in mijn eigen huis. Elk jaar hetzelfde liedje: alles draait om jou en jouw familie. Wanneer is het eens mijn beurt?’

Hij zuchtte diep en haalde zijn schouders op. ‘Je overdrijft weer eens, Anna. Iedereen waardeert wat je doet.’

‘Maar niemand vraagt ooit wat ík wil!’

Mark keek me aan alsof hij me voor het eerst zag. ‘Wat wil je dan?’

Ik wist het niet eens meer zeker. Rust? Erkenning? Gewoon even gezien worden?

De dagen daarna was het ijzig stil in huis. Mark deed afstandelijk en vermeed elk gesprek over zijn verjaardag of mijn gevoelens.

Op een avond zat ik met Sophie op bed. Ze kroop dicht tegen me aan en fluisterde: ‘Mama, waarom ben je zo verdrietig?’

Ik slikte en keek haar aan. ‘Soms vergeet iedereen dat mama’s ook moe kunnen zijn.’

Ze knikte wijs en gaf me een knuffel.

Een week later kreeg ik een appje van Linda: “Volgend jaar weer bij jullie? Iedereen vond het zo gezellig!”

Ik staarde naar mijn telefoon en voelde een golf van woede én verdriet tegelijk.

Die avond besloot ik met Mark te praten.

‘Mark,’ begon ik aarzelend terwijl hij naar Studio Sport keek, ‘ik wil volgend jaar geen groot feest meer organiseren.’

Hij keek niet op van zijn scherm. ‘Doe niet zo moeilijk.’

‘Nee,’ zei ik vastberaden, ‘ik meen het. Ik trek dit niet meer.’

Hij zweeg even en zette toen de tv uit. ‘Dus je wilt dat ik moet kiezen tussen jou en mijn familie?’

‘Nee,’ fluisterde ik, ‘ik wil dat jij kiest voor ons allebei.’

Het bleef lang stil tussen ons die avond.

In de weken daarna merkte ik dat Mark afstandelijker werd. Hij kwam later thuis van zijn werk, at snel en verdween dan naar boven om te gamen of te bellen met zijn broer.

Op een avond vond ik hem in de logeerkamer met zijn koffer half ingepakt.

‘Wat doe je?’ vroeg ik met trillende stem.

Hij keek me aan met vermoeide ogen. ‘Misschien moeten we even afstand nemen.’

Mijn wereld stortte in.

Sophie begreep er niets van toen haar vader ineens niet meer thuis sliep.

De dagen werden weken. Ik voelde me leeg, maar ergens ook opgelucht: eindelijk hoefde ik niet meer te voldoen aan verwachtingen die nooit de mijne waren geweest.

Op een regenachtige ochtend zat ik alleen aan de keukentafel toen Gerda onaangekondigd binnenkwam.

‘Anna,’ begon ze streng, ‘je moet Mark terugnemen. Hij is doodongelukkig zonder jou én zonder Sophie.’

Ik keek haar recht aan. ‘En wat wil ík eigenlijk?’

Ze zweeg even en haalde haar schouders op.

‘Misschien moet je daar eens over nadenken,’ zei ze zachtjes voordat ze vertrok.

Nu zit ik hier, maanden later, in een stiller huis dan ooit tevoren. Soms mis ik Mark verschrikkelijk; soms voel ik me sterker dan ooit.

Was dit het waard? Had ik eerder voor mezelf moeten kiezen? Of is het egoïstisch om niet altijd te geven?

Wat denken jullie: hoeveel van jezelf moet je opofferen voor de verwachtingen van je familie?