Wanneer deuren gesloten blijven: Het verhaal van Anna, Leila en verloren vertrouwen
‘Anna, doe open! Alsjeblieft, het is Leila!’ Haar stem sneed door de wind, rauw van angst en wanhoop. Ik stond in de hal, mijn hand trillend op de klink, terwijl de regen tegen het raam sloeg. Achter me klonk Daans stem, hard en onverbiddelijk: ‘Laat ze niet binnen. We weten niet wat er allemaal meesleept wordt met die problemen.’
Mijn hart bonsde in mijn borst. Leila was al jaren mijn beste vriendin. We hadden samen gestudeerd in Utrecht, samen gelachen om onze eerste baantjes in de stad, samen gehuild toen haar man haar voor het eerst sloeg. Nu stond ze hier, met haar twee kinderen, hun jassen doorweekt, hun ogen groot van schrik. ‘Anna, alsjeblieft…’
‘Daan, ze hebben niemand anders,’ fluisterde ik, mijn stem gebroken. Maar hij schudde zijn hoofd. ‘We hebben onze eigen problemen. Je weet hoe moeilijk het is met mijn werk nu. En straks komt de politie hier aan de deur…’
Ik keek naar Leila door het glas. Haar zoontje Amir drukte zich tegen haar been, haar dochtertje Noor huilde zachtjes. Ik voelde me verscheurd. Mijn loyaliteit aan Daan, aan onze zoon Bram die boven sliep, tegenover de vriendschap en het vertrouwen dat ik met Leila had opgebouwd.
‘Anna!’ riep Leila nogmaals. Ik kon niet anders dan de deur op een kier zetten. ‘Leila… ik weet het niet… Daan wil niet…’
Haar gezicht vertrok van pijn. ‘Dus je laat ons hier staan? Anna, ik heb niemand meer!’
De regen sloeg harder tegen het huis. Ik voelde me laf, verraderlijk. Maar ik deed de deur dicht. Die klik zal me altijd bijblijven.
Die nacht sliep ik niet. Ik hoorde Daan snurken naast me, maar in mijn hoofd klonk alleen Leila’s stem. Wat als er iets met haar gebeurde? Wat als haar man haar vond? Ik probeerde mezelf gerust te stellen: misschien vond ze onderdak bij haar zus in Amersfoort. Maar ik wist dat ze daar niet terecht kon; die hadden al jaren geen contact meer.
De volgende ochtend was alles stil. Geen bericht van Leila. Ik probeerde haar te bellen, maar haar telefoon stond uit. Bram kwam naar beneden voor zijn ontbijt en vroeg waarom ik zo verdrietig keek. ‘Niks lieverd,’ loog ik.
Daan deed alsof er niets gebeurd was. Hij las de krant, dronk zijn koffie en zei: ‘Je moet leren loslaten, Anna.’ Maar ik kon het niet loslaten.
Twee dagen later kreeg ik een telefoontje van de politie. Ze hadden Leila gevonden in een bushokje aan de rand van de stad, onderkoeld en in shock. De kinderen waren meegenomen door Jeugdzorg voor hun eigen veiligheid.
Ik voelde me ziek van schuld. Ik had haar kunnen helpen. Ik had haar moeten helpen.
De weken daarna was ons huis gevuld met stilte en verwijten die nooit uitgesproken werden. Daan vond dat hij gelijk had gehad: ‘Zie je nou wel? Het is allemaal ellende.’ Maar ik kon hem niet meer aankijken zonder walging te voelen.
Bram merkte dat er iets mis was. Hij vroeg waarom tante Leila niet meer langskwam om appeltaart te bakken of hem voor te lezen uit zijn favoriete boek. Ik zei dat ze even weg was, maar hij geloofde me niet.
Op een avond zat ik alleen aan de keukentafel toen mijn moeder belde. Ze hoorde meteen aan mijn stem dat er iets mis was. ‘Anna, wat is er gebeurd?’
Ik vertelde haar alles – over Leila, over Daan, over die nacht. Ze zweeg lang aan de andere kant van de lijn.
‘Kind,’ zei ze uiteindelijk zacht, ‘soms moet je kiezen tussen wat goed is voor je gezin en wat goed is voor je ziel.’
Ik huilde die nacht voor het eerst echt om alles wat ik verloren had: mijn vriendschap met Leila, mijn vertrouwen in Daan, mijn geloof in mezelf als goed mens.
Een paar weken later kreeg ik een brief van Leila uit het opvanghuis waar ze nu woonde. Haar handschrift was bibberig:
‘Anna,
Ik weet niet of ik je ooit kan vergeven. Maar ik begrijp ook dat angst mensen dingen laat doen die ze nooit voor mogelijk hadden gehouden. Ik hoop dat je ooit vrede vindt met je keuze.
Leila’
Ik las die brief keer op keer. Elke keer voelde het als een messteek – maar ook als een kans om mezelf opnieuw te bekijken.
Daan en ik groeiden uit elkaar na die nacht. Hij werd steeds stiller, ik steeds bozer. Op een dag pakte ik mijn spullen en vertrok met Bram naar mijn moeder in Groningen.
Het leven daar was eenvoudiger, maar ook eenzaam. Bram miste zijn vader en vroeg vaak naar Leila en haar kinderen. Ik probeerde hem uit te leggen waarom mensen soms verkeerde keuzes maken uit angst.
Op een middag stond ik in de supermarkt toen ik Leila zag lopen met Noor aan de hand. Ze keek me aan – haar blik koud, maar ook moe.
‘Leila…’ begon ik aarzelend.
Ze knikte kort, maar liep door zonder iets te zeggen.
Die avond schreef ik haar een lange brief waarin ik alles uitlegde: mijn angst, mijn spijt, mijn hoop dat ze ooit weer gelukkig zou worden.
Ze heeft nooit geantwoord.
Soms lig ik ’s nachts wakker en vraag ik me af: wat betekent het om een goed mens te zijn? Is het trouw blijven aan je gezin, of juist opkomen voor wie je liefhebt – zelfs als dat alles op het spel zet?
Hebben jullie ooit zo’n keuze moeten maken? Wat zouden jullie doen als je in mijn schoenen stond?