De nieuwe vrouw van mijn zoon heeft ons gezin verscheurd. Kan ik het nog herstellen?

‘Oma, waarom vraag je dat eigenlijk?’

De stem van mijn kleinzoon, Lucas, trilt een beetje aan de andere kant van de lijn. Ik hoor het meteen. Alsof hij bang is om iets verkeerds te zeggen. Mijn hart slaat een slag over. ‘Lieverd, ik vroeg me gewoon af of je het geld hebt gekregen dat ik je voor je verjaardag had gestuurd. Je vader zou het aan je geven.’

Er valt een stilte. Ik hoor gerommel op de achtergrond, waarschijnlijk Marieke die in de keuken bezig is. Sinds zij in het leven van mijn zoon Bas is gekomen, lijkt alles anders. Alsof er een sluier tussen mij en mijn familie hangt.

‘Ja, ik heb het gekregen, oma,’ zegt Lucas zacht. ‘Maar papa zei dat ik het moest sparen voor later.’

‘Dat is goed van hem,’ zeg ik, maar er knaagt iets aan me. Bas was nooit zo streng met geld. Vroeger kocht hij Lucas altijd een ijsje als ze samen naar het park gingen. Nu lijkt alles onder controle van Marieke te staan.

Ik leg de telefoon neer en staar uit het raam naar de regen die tegen het glas tikt. Mijn man Jan is drie jaar geleden overleden. Sindsdien is het huis stiller dan ooit. Bas kwam vroeger elke zondag met Lucas langs. We aten appeltaart, dronken koffie, lachten om oude verhalen. Maar sinds Marieke er is, zijn de bezoekjes zeldzaam geworden.

‘Je moet haar gewoon accepteren,’ zei mijn zus Els laatst nog. ‘Het is nu eenmaal zijn keuze.’

Maar hoe accepteer je iemand die je langzaam uit je eigen familie duwt?

Een week later sta ik op de stoep bij Bas en Marieke. Ik heb een zakje paaseitjes voor Lucas meegenomen, zoals elk jaar. Marieke doet open. Haar glimlach is beleefd, maar haar ogen blijven koud.

‘Oh, hallo Marianne,’ zegt ze. ‘Wat een verrassing.’

‘Ik dacht, ik kom even langs met wat lekkers voor Lucas.’

Ze aarzelt even voordat ze me binnenlaat. In de woonkamer zit Bas achter zijn laptop, Lucas speelt op de bank met zijn tablet.

‘Hoi mam,’ zegt Bas zonder op te kijken.

Ik voel me een indringer in hun huis. Marieke zet thee voor me, maar blijft zelf in de keuken hangen. Ik probeer met Lucas te praten, maar hij lijkt afwezig.

‘Hoe gaat het op school?’ vraag ik.

‘Goed,’ mompelt hij zonder op te kijken.

Na tien minuten staat Marieke ineens in de deuropening.

‘Lucas moet zo naar voetbaltraining,’ zegt ze. ‘Misschien kun je beter een andere keer komen?’

Ik knik en sta op. Op de terugweg naar huis voel ik tranen prikken achter mijn ogen. Was ik te opdringerig? Of probeert Marieke me echt buiten te sluiten?

Die avond bel ik Bas.

‘Bas, mag ik iets vragen?’

‘Wat is er mam?’ klinkt zijn stem vermoeid.

‘Is er iets? Heb ik iets verkeerd gedaan? Ik heb het gevoel dat ik Lucas steeds minder zie.’

Hij zucht diep. ‘Mam, het is gewoon druk. Marieke wil graag haar eigen draai geven aan ons gezin. Je moet haar wat ruimte geven.’

‘Maar Bas, ik ben zijn oma…’

‘Mam, alsjeblieft,’ onderbreekt hij me. ‘We willen gewoon wat rust.’

De lijn wordt stil. Ik voel me afgesneden, alsof iemand langzaam de wortels van mijn bestaan doorsnijdt.

De weken gaan voorbij. Ik stuur kaartjes naar Lucas, krijg af en toe een kort berichtje terug van Bas. Maar Marieke neemt steeds vaker de telefoon op als ik bel.

‘Lucas is druk met huiswerk.’
‘We zijn net weg naar zwemles.’
‘Misschien kun je volgende week bellen.’

Op een dag besluit ik langs te gaan zonder aankondiging. Ik wil weten wat er speelt. Als ik aanbel, doet Marieke open met een frons op haar gezicht.

‘Marianne, we hebben nu echt geen tijd.’

‘Ik wil Lucas even zien,’ zeg ik zacht.

Ze zucht en draait zich om. ‘Bas!’ roept ze naar binnen.

Bas komt naar de deur, zijn gezicht gespannen.

‘Mam, dit kan zo niet langer,’ zegt hij zacht maar beslist. ‘Je moet accepteren dat dingen veranderen.’

‘Maar waarom? Wat heb ik gedaan?’ Mijn stem breekt.

Bas kijkt weg. ‘Marieke vindt het moeilijk dat jij zo vaak langskomt en belt. Ze wil haar eigen plek in het gezin.’

Ik voel woede en verdriet tegelijk opkomen. ‘En Lucas dan? Hij heeft recht op zijn oma!’

Marieke staat nu ook in de deuropening. ‘Marianne, we waarderen wat je doet, maar we willen niet dat Lucas verwend wordt of in de war raakt door verschillende regels.’

Ik slik mijn tranen weg en draai me om zonder nog iets te zeggen.

Thuis zit ik urenlang aan de keukentafel, starend naar oude foto’s van Bas als kleine jongen, van Lucas’ eerste stapjes in mijn tuin. Hoe kan alles zo snel veranderen?

Mijn zus Els belt die avond.

‘Je moet vechten voor je plek in hun leven,’ zegt ze fel.

Maar hoe vecht je tegen een muur van beleefdheid en gesloten deuren?

Ik besluit een brief te schrijven aan Bas en Marieke:

Lieve Bas en Marieke,
Ik mis jullie allemaal ontzettend. Het doet pijn om te merken dat ik steeds minder deel uitmaak van jullie leven. Ik wil niemand in de weg zitten of verwennen, maar alleen liefde geven aan mijn kleinzoon zoals elke oma dat wil. Kunnen we alsjeblieft praten?
Liefs,
Mama/Marianne

Dagenlang blijft het stil. Geen antwoord.

Op een zondagmiddag hoor ik ineens de bel gaan. Als ik open doe, staat Lucas daar – alleen, met zijn fiets aan de hand.

‘Oma… mag ik binnenkomen?’

Mijn hart maakt een sprongetje van blijdschap en verdriet tegelijk.

We zitten samen aan tafel met warme chocolademelk.

‘Papa en Marieke hebben ruzie gehad,’ zegt hij zachtjes. ‘Over mij… en over jou.’

Ik slik moeizaam.

‘Lucas… weet dat oma altijd van je houdt, wat er ook gebeurt.’

Hij knikt en pakt mijn hand vast.

Die avond krijg ik eindelijk een berichtje van Bas:
‘Mam, laten we binnenkort praten. Het spijt me allemaal.’

Misschien is er toch nog hoop om onze familie te herstellen… Maar hoe vind je elkaar terug als wantrouwen zich tussen liefde heeft genesteld? Wat zouden jullie doen als je moest kiezen tussen harmonie bewaren of vechten voor je plek in het leven van je kleinkind?